Sự thật về các chỉ số chất lượng không khí số đông người trong chúng ta vẫn đang nhầm tưởng

Những chỉ số có thể khá đáng báo động, nhưng tình hình thực tế chưa chắc đã giống như các gì bạn được cảm nhận.

Làm thế nào để hiểu được bầu không khí bạn đang hít thở là sạch, là đạt chất lượng? Thực ra xưa nay, chúng ta thường chỉ dựa vào cảm nhận của bản thân. Bạn hít thở cảm nhận thấy thoải mái, không khí mát mẻ, không khó chịu thì mặc nhiên đó là không khí sạch.

Khoa học thì khác! Muốn đánh giá thứ gì chúng ta cũng cần các chỉ số cụ nguy cơ. Và với câu chuyện không khí sạch, chúng ta sử dụng chỉ số đo lường chất lượng không khí AQI (Air quality Index).

AQI là chỉ số được rất nhiều quốc gia tin dùng để đánh giá bầu không khí chúng ta đang hít thở. Thế nhưng thực tế cho hiểu, khá nhiều người trong chúng ta - và có thể là cả bạn nữa - đang có một biết nhầm không nhỏ về các gì mà nó tiết lộ.

AQI cho nhận thấy điều gì?

Đây là chỉ số được tính toán từ các thông số quan trắc các chất ô nhiễm trong không khí nhằm cho biết nếu chất lượng không khí và cấp độ hệ quả tới sức khỏe con người.

Những chỉ số AQI được tính toán trên công thức để chuyển đổi số đo PM 2.5 thành chỉ số chất lượng không khí. Dành cho các ai chưa thấy, PM 2.5 mật độ hạt bụi có đường kính nhỏ hơn 2,5micromet có trong không khí xung quanh máy quan trắc. Sau khi quy đổi, chất lượng không khí sẽ được biểu diễn theo một thang điểm gồm 6 khoảng, và cụ thể như sau:

Nguồn ảnh: Đại sứ quán Hoa Kỳ ở Việt Nam

Nhưng chỉ mình AQI không nói lên được toàn bộ bức tranh không khí của toàn thành phố

Có các thời điểm mọi người nhìn máy đo và nhận được chỉ số AQI ở mức khá cao ngất ngưởng, để rồi cảm thấy hoang mang vì chất lượng không khí quá kém. Nhưng, câu chuyện về AQI không chỉ đơn giản như thế.

Đầu tiên, cần nhận thấy rằng AQI không phải là một chỉ số hoàn hảo. Nó được xây dựng căn cứ trên công thức chuyển đổi số đo PM 2.5 thôi, trong khi để đánh giá tổng nguy cơ chất lượng không khí thì còn cần những chỉ số khác như PM10, lượng CO₂trong không khí...

Thứ 2 là ở Việt Nam, phần lớn người lấy chỉ số AQI do thiết bị quan trắc của Lãnh sự quán Hoa Kỳ ở Việt Nam cung cấp. Thế nhưng, ngay phổ biến website của đại sứ quán cũng đưa ra lưu ý rằng thiết bị của họ chỉ có khả năng đưa ra chỉ số chất lượng không khí tại khu vực gần lãnh sự quán - nơi đặt thiết bị quan trắc.

Nói phương pháp khác, đó là chỉ số cục bộ, chứ không thể đại diện cho chất lượng không khí toàn thành phố.

Không khả năng lấy AQI từ một máy quan trắc để đại diện cho cả một thành phố.

AQI cũng sẽ có sự khác biệt theo từng thời điểm trong ngày. Vào giờ rất cao điểm, chất lượng không khí sẽ tệ hơn vì những phương tiện lưu thông có nhiều. Trong các ngày mưa hoặc có gió có nhiều, AQI cũng sẽ giảm xuống.

Và cuối cùng là về các cỗ máy đo chất lượng không khí tại nhà mà đa số gia đình đang sử dụng. Có một sự thật rất nhiều người cần cho rằng là không khí trong nhà đôi khi có chất lượng còn thấp hơn ngoài trời bởi cấu trúc khép kín, nên cũng không khả năng vin vào đó mà bảo không khí toàn thành phố đang xuống cấp được.

Tóm lại, câu chuyện chúng ta cần biết ở đây là AQI dù sao cũng chỉ mang tính chất tham khảo mà thôi.

Tin tức khác:

Tác hại không ngờ từ nệm bẩn

Hướng dẫn cách giặt thảm xe ôtô đúng cách tại nhà đơn giản

Hướng dẫn làm sạch ghế nỉ xe ô tô tại nhà đơn giản